Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB)
Kişinin hemen hemen her konuda tedirgin ve kaygılı hissetmesidir. Eve hırsız girmesi, deprem veya sel gibi doğal afetler, sevdiklerinin hastalanması ya da yaralanması, borçlarını ödeyememek gibi kontrol edilemeyecek durumlara endişelenmek, kişiyi huzursuz ve geceleri uyuyamaz hale getirebilmektedir.
- Yaygın anksiyete bozukluğu olan insanlar, kontrolsüz bir şekilde genel olaylar ve durumlar hakkında endişelenirler. YAB, bazen kronik anksiyete nevrozu olarak da adlandırılır. Günlük hayatınızdaki birçok farklı şey hakkında düzenli olarak yaşanan ve kontrol edilemeyen endişelerin olması Yaygın Ansiyete Bozukluğu ile karakterizedir.
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu, normal kaygı hissinden farklıdır. Arada bir hayatınızda olan şeyler,örneğin mali durumunuz konusunda endişeli hissetmeniz doğaldır. Yaygın Anksiyete Bozukluğu’na sahip olan bir kişi ise mali durumu hakkında kontrolsüz bir şekilde, aylar boyunca günde birkaç kez endişelenebilir. Endişelenmek için bir neden olmadığında bile bu olabilir. Kişi genellikle endişelenmesi için bir neden olmadığının farkındadır.
- Bazen bu rahatsızlığı olan insanlar endişelenirler fakat neden endişelendiklerini söyleyemezler. Kötü bir şey olabileceğine dair hislerini veya kendilerini sakinleştiremeyeceklerini ifade ederler.Bu aşırı vegerçekçi olmayan endişe kişi için korkutucu olabilir. Bireyin ilişkilerine ve günlük faaliyetlerine olumsuz etki edebilir. Yaygın Anksiyete Bozukluğu’nda çok sayıda olası anksiyete belirtisi olduğundan, bu oldukça geniş bir teşhis olabilir, yani YAB ile yaşadığınız problemler başka bir kişinin Yaygın Anksiyete Bozukluğu deneyimlerinden oldukça farklı olabilir.
- Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB) sizi hem fiziksel hem de zihinsel olarak etkileyebilir.
Semptomların ne kadar şiddetli olduğu kişiden kişiye değişir. Bazı kişilerde yalnızca 1 veya 2 semptom varken bazılarında çok daha fazla semptom vardır.Anksiyete günlük yaşamınızı etkiliyorsa veya sizi rahatsız ediyorsa bir aile hekimine gitmelisiniz veya bir ruh sağlığı uzmanından destek almalısınız.
Semptomlar
Psikolojik semptomlar:
YAB, davranışınızda ve bir şeyler hakkında düşünme ve hissetme şeklinizde bir değişikliğe neden olarak aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Huzursuzluk
- Korku hissi
- Sürekli “gergin” hissetmek
- Konsantrasyon zorluğu
- Sinirlilik
Semptomlarınız endişe ve dehşet duygularından kaçınmak için sosyal temastan (ailenizi ve arkadaşlarınızı görmek) kaçınmanıza neden olabilir.Ayrıca işe gitmeyi zor ve stresli bulabilir ve hastalanabilirsiniz. Bu eylemler, kendiniz hakkında daha da fazla endişelenmenize ve özgüven eksikliğinizi artırmanıza neden olabilir.
Fiziksel semptomları:
YAB ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi fiziksel semptom gösterebilir:
- Baş dönmesi
- Yorgunluk
- Gözle görülür derecede güçlü, hızlı veya düzensiz kalp atışı (çarpıntı)
- Kas ağrıları ve gerginliği
- Titreme
- Kuru ağız
- Aşırı terleme
- Nefes darlığı
- Karın ağrısı
- Hasta hissetmek
- Baş ağrısı
- Uykuya dalma veya uykuda kalma zorluğu (uykusuzluk)
Yaygın Anksiyete Bozukluğu’nun Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Ailede kaygı(Anksiyete) öyküsü
- Kişisel veya ailevi hastalıklar dahil olmak üzere stresli durumlara yakın zamanda veya uzun süreli maruz kalma
- Mevcut kaygıyı daha da kötüleştirebilecek aşırı kafein veya tütün kullanımı
- Çocukluk dönemi istismarı
Tedavi
Bilişsel davranışçı terapi
Bu tedavi, bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmak için düzenli olarak görüşmeyi içerir. Amaç, düşüncelerinizi ve davranışlarınızı değiştirmektir. Bu yaklaşım, kaygılı birçok insanda kalıcı değişim yaratmada başarılı olmuştur. Hamile kişilerde anksiyete bozuklukları için birinci basamak tedavi olarak kabul edilir.Bilişsel davranışçı terapinin faydalarının uzun vadeli anksiyete rahatlaması sağladığını bilinmektedir.
Terapi seanslarında endişeli düşüncelerinizi nasıl tanıyacağınızı ve kontrol edeceğinizi öğreneceksiniz. Terapistiniz ayrıca üzücü düşünceler ortaya çıktığında kendinizi nasıl sakinleştireceğinizi de öğretecektir.
Doktorlar genellikle YAB’ı tedavi etmek için tedavinin yanı sıra ilaç da reçete ederler.
İlaç tedavisi
Doktorunuz ilaç tavsiye ederse, büyük olasılıkla kısa vadeli bir ilaç planı ve uzun vadeli bir ilaç planı oluşturacaktır.
Kısa süreli ilaçlar, kas gerginliği ve mide krampları gibi anksiyetenin bazı fiziksel semptomlarını hafifletir. Bunlara anksiyete önleyici ilaçlar denir.