OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK NEDİR ?
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), tekrarlayan, istenmeyen düşünceler (obsesyonlar) ve belirli eylemleri (kompulsiyonlar) yapmak için mantıksız, aşırı dürtülerle karakterize psikolojik bir bozukluktur. Takıntı-Zorlantı Bozukluğu olarak da bilinmektedir.
OKB’si olan kişiler düşüncelerinin ve davranışlarının mantıklı olmadığını bilseler de, genellikle onları durduramazlar.
SEMPTOMLAR
OKB ile ilişkili obsesif düşünceler veya kompulsif davranışlar genellikle her gün bir saatten fazla sürer ve günlük yaşama müdahale eder.
OBSESYONLAR:
Bunlar tekrar tekrar ortaya çıkan üzücü düşünceler veya dürtülerdir.
OKB’si olan kişiler onları görmezden gelmeye veya bastırmaya çalışabilir, ancak düşüncelerinin bir şekilde doğru olabileceğinden korkabilirler.
Bastırmayla ilişkili kaygı, dayanamayacak kadar büyük hale gelebilir ve kaygılarını azaltmak için zorlayıcı davranışlarda bulunmalarına neden olabilir.
KOMPULSİYONLAR
Bunlar, saplantıLI düşüncelerin getirdiği stresi ve endişeyi geçici olarak gideren,tekrarlayan eylemlerdir. Sıklıkla, dürtüleri olan insanlar bu ritüellerin kendilerine veya başkalarına kötü bir şey olmasını engelleyeceğine inanırlar.
TEDAVİ
OKB için tipik bir tedavi planı hem psikoterapi hem de ilaçları içerecektir. Her iki tedaviyi birleştirmek genellikle en etkili olanıdır.
İlaç tedavisi
OKB semptomlarını azaltmak için antidepresanlar reçete edilir.
Seçici bir serotonin geri alım inhibitörü (SSRI), obsesif davranışları ve kompulsiyonları azaltmak için kullanılan bir antidepresandır.
TERAPİ
Bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşma terapisi, size düşünce ve davranış modellerinde değişikliklere izin veren araçlar sağlamaya yardımcı olabilir.
Bilişsel davranış terapisi (CBT) ve Maruz Kalma ve Tepki Önleme çalışması birçok OKB’li danışan için etkili olan terapi türleridir.
Maruz kalma ve tepki önleme (ERP), OKB’si olan bir kişinin, obsesif düşüncelerle ilişkili kaygı ile kompulsif davranıştan başka yollarla başa çıkmasına izin vermeyi amaçlamaktadır.
OKB’nin Nedenleri
OKB’nin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak araştırmacılar, beynin belirli bölgelerindeki bazı sinir hücrelerinin birbirleriyle iletişim kurmak için kullandığı bir kimyasal olan serotonine normal şekilde yanıt vermemesinden kaynaklandığına inanmaktadır.
Genetiğin OKB’ye de katkıda bulunduğu düşünülmektedir.
Siz, ebeveyniniz veya bir kardeşiniz OKB’ye sahipse, başka bir birinci derece akrabanızın buna sahip olma olasılığı yaklaşık yüzde 25’tir.
OKB Türleri
Birkaç farklı obsesyon ve kompulsiyon türü vardır.
- Bulaşma obsesyonu ve temizlik kompulsiyonu
- Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu
- Elinde olmadan başkalarına zarar verecek derecede saldırgan davranışlar sergilemek
- Cinsel içerikli obsesyonlar
- Sayma kompulsiyonlar
- Biriktirme / saklama kompulsiyonları
- Simetri-düzen obsesyon ve kompulsiyonları
- Uğurlu uğursuz sayılar, batıl itikatlar, renkler gibi olgularda da obsesif kompülsif bozukluklar arasında yer almaktadır.
OKKB ve OKB
İsimler benzer olsa da, obsesif kompulsif kişilik bozukluğu (OKKB) ve OKB çok farklı durumlardır.
OKB tipik olarak obsesif davranışları takip eden takıntıları içerir. OKKD, genellikle bir kişinin ilişkilerine müdahale edebilen bir dizi kişilik özelliğini tanımlar.
OKKB’nin kişilerarası ilişkiler dahil olmak üzere düzen, mükemmellik ve kontrol için aşırı bir ihtiyaç ile karakterizedir. Oysa OKB genellikle bir dizi obsesif düşünce ve ilgili zorlamalarla sınırlıdır.
“OKB’si olan kişiler, semptomlardan rahatsız oldukları veya rahatsız oldukları için yardım arama olasılıkları daha yüksektir” diyor. “OKKB’li kişiler, ilişkileri ve refahı üzerindeki yıkıcı etkilerine rağmen, karakterolojik katılıklarını ve mükemmellik ihtiyacını sorunlu olarak görmeyebilirler.